سابقه و هدف: با توجه به کاربرد گیاهان دارویی در درمان بیماری‌های اندوکرین، ازجمله کیست تخمدانی و از طرفی با توجه به خواص استروژنیک زیره، هدف مطالعه حاضر ارزیابی اثر اسانس زیره بر تغییرات هیستوپاتولوژیک تخمدان در موش صحرایی، در حضور یا عدم حضور آگونیست و آنتاگونیست دوپامینرژیک بود.

مواد و روش­ها: در این مطالعه تجربی مدل حیوانی، تعداد 35 سرموش صحرایی ماده به 7 گروه تقسیم شدند و به ترتیب نرمال سالین، متوکلوپرامید(mg/kg 90 داخل صفاقی)، بروموکریپتین(mg/kg4 زیرجلدی)، متوکلوپرامید+بروموکریپتین، متوکلوپرامید + زیره (mg/kg4 خوراکی)، زیره، بروموکریپتین + زیره به مدت 10 روز دریافت کردند و سپس با آسان کشی موش‌ها بوسیله کلروفرم، تخمدان‌ها جدا گردید و با روش هیستوپاتولوژیک تعداد کیست تخمدانی، فولیکول های آترزی و بالغ مطالعه شدند.

یافته­ ها: متوکلوپرامید تعداد فولیکول آترزی (0/254±1/4) و تعداد کیست‌های فولیکولی (0±2) در چهار فیلد میکروسکوپی را به طور معنی داری افزایش داد (0/002>p)  . بروموکریپتین تعداد فولیکول‌های بالغ(0/254±1/4) را بطور معنی داری افزایش داد (0/024>p). زیره تعداد فولیکول آترزی (0/289±0/5) و کیست فولیکولی (0/25±0/25) را افزایش داد ولی از اثر متوکلوپرامید در افزایش تعداد کیست فولیکولی جلوگیری کرد (0/004=p). مصرف همزمان بروموکرپتین با زیره، تعداد کیست فولیکولی را به طور معنی داری افزایش داد(0/002=p).

نتیجه گیری: بر اساس نتایج این مطالعه زیره می‌تواند از ایجاد کیست تخمدانی توسط آنتاگونیست دوپامینرژیک ممانعت نماید. درحالیکه درحضور آگونیست دوپامینرژیک، اثر کیست زایی دارد.