سابقه و هدف: سیکلوفسفامید دارویی پرمصرف در درمان سرطان، بیماریهای پوستی و اختلال درسیستم ایمنی می باشد. از آنجائیکه سیکلوفسفامید در دوران بارداری از جفت عبور کرده و موجب ناهنجاری در جنین می شود، لذا این مطالعه به منظور ارزیابی اثرات محافظتی اسانس باریجه در برابر سیکلوفسفامید در بافت جفت موش صحرایی انجام شد.

مواد و روش­ها: این مطالعه تجربی بر روی 19سر موش صحرایی آبستن در 3 گروه انجام شد. در روز سیزدهم آبستنی گروه­های شاهد (7سر)، سیکلوفسفامید(7 سر) و سیکلوفسفامید و باریجه(5 سر) به ترتیب یک دوز سرم فیزیولوژی، سیکلوفسفامید (mg/kg15) و سیکلوفسفامید (mg/kg15) و اسانس باریجه (mg/kg200)، به صورت داخل صفاقی دریافت کردند. روز بیستم آبستنی همه موش­ها آسان­کشی شدند. جفت­ها جدا و پس از مطالعه مورفولوژی و مورفومتری ، در فرمالدئید بافر 10% فیکس شدند. مقاطع بافتی طبق روش رایج تهیه مقاطع بافتی آماده و با میکروسکوپ نوری مورد مطالعه بافت شناسی و هیستومتری قرار گرفتند.

یافته­ ها: در مقایسه با گروه شاهد(0/5 گرم)، سیکلوفسفامید وزن جفت را تا 0/4 گرم، ضخامت و طول قطرهای کوچک و بزرگ جفت را نیز به ترتیب از 3/62 ، 11/2و 14/15 میلی­متر  در گروه شاهد، به 2/81، 9/25 و 11/37 میلی­متر کاهش داد (0/05≥p). در سطح بافتی نیز، ضخامت لایه­های لابیرنت و بازال را به 385/73 و 72/80میکرومتر و تعداد سلول­های غول­پیکر را  به 2/45 عدد در مقایسه با گروه شاهد کاهش داد(0/05≥p). تجویز همزمان اسانس باریجه و سیکلوفسفامید، طول قطر بزرگ، ضخامت لایه لابیرنت، بازال و تعداد سلول­های غول­پیکر را  در مقایسه با گروه دریافت کننده سیکلوفسفامید، به ترتیب به 12/77 میلی­متر، 467/64 و 91/1 میکرومتر و 7/6 عدد افزایش داد (0/05≥p).

نتیجه گیری: بر اساس نتایج این مطالعه اسانس باریجه می­تواند بافت جفت را در برابر اثرات توکسیک سیکلوفسفامید محافظت کند.