1. مرکز تحقیقات فیزیولوژی، پژوهشکده علوم پایه، دانشگاه علوم پزشکی کاشان، کاشان، ایران ، talaei@kaums.ac.ir
چکیده: (11 مشاهده)
سابقهو هدف: دوره بحرانی تکامل مغز، محدوده زمانی مربوط به دوران جنینی و ابتدای زندگی است که در آن برهمکنش ژنتیک و پیام‌های محیطی باعث شکل گیری ارتباطات سیناپسی می‌شود. قرارگرفتن در معرض استرس در دوران شیردهی می‌تواند بر تکامل نوروبیولوژیکی فرزندان اثر بگذارد. هدف از انجام این مطالعه بررسی تاثیر مواجهه با استرس صوتی در دوران شیردهی بر یادگیری و حافظه فضایی و نیز شکل پذیری سیناپسی فرزندان موش‌های صحرایی است. مواد و روش‌ها: این مطالعه تجربی روی 4 گروه 10 تایی از موش صحرایی نر نژاد ویستار 45 روزه انجام شد: گروه کنترل (CON)، فرزندانی که مادران آن‌ها در دوره شیردهی روزانه به مدت 1 (ST1) یا 2 (ST2) یا 4 ساعت (ST4) در معرض استرس صوتی با شدت 95 دسی بل بوده‌اند. یادگیری و حافظه فضایی با استفاده از ماز آبی موریس بررسی شد. پتانسیل‌های پس سیناپسی تحریکی میدان پایه در ناحیه CA1 هیپوکامپ ثبت شد و سپس، تقویت طولانی مدت (Long-Term Potentiation= LTP) با تحریک فرکانس بالا القا شد. میزان کورتیکوسترون سرم موش‌ها در پایان مطالعه اندازه گیری و مقایسه شد. یافته‌ها: در گروه ST4 زمان سپری شده برای یافتن سکو در مقایسه با گروه CON افزایش یافت (0/001p<). همچنین،موش‌های گروهST4 (0/45±8/91 ثانیه) زمان کمتری را در ربع هدف در مقایسه با گروه کنترل (0/74±13/23 ثانیه) سپری کردند (0/001p<). اعمال تحریک تتانیک باعث القای LTP در نورون‌های ناحیه CA1 گروه کنترل (0/01±0/9 میلی‌ولت) شد و بالعکس در گروه ST4(0/02±0/5 میلی‌ولت) باعث القایتضــعیف دراز مــدت (Long-Term Depression= LTD) گردید. کورتیکوسترون موش‌های ST4(4/80±128/50 نانومول بر لیتر) به طور معنی‌داری بالاتر از گروه کنترل بود (2/90±97/63 نانومول بر لیتر) (0/001p<). نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه نشان داد که مواجهه موش‌های صحرایی شیرده با استرس صوتی از طریق بالابردن میزان کورتیکوسترون سرم فرزندان باعث مختل شدن یادگیری و حافظه فضایی و نیز شکل پذیری سیناپسی نورون‌های ناحیه CA1 هیپوکامپ آن‌ها در بزرگسالی می‌گردد.
