سابقه و هدف: ساختار و عملکرد مویرگی هیپوکامپ ارتباط نزدیکی با تنظیم نوروژنز و شکل پذیری سیناپسی دارد. حفظ سلامت و سازماندهی مناسب شبکه مویرگی هیپوکامپ برای عملکرد بهینه بافت هیپوکامپ و عملکرد شناختی ضروری است. با توجه به تاثیرات موثر تمرینات ورزشی بر بدن و همچنین خواص آنتی اکسیدانی گیاه گزنه، این مطالعه به منظور بررسی اثر تمرین استقامتی (Endurance Training=Ex) و عصاره هیدروالکلی گیاه گزنه (UD=Urtica Dioica) بر تخمین‌های هیستوموروفومتری مویرگ‌های بافت هیپوکامپ موش‌های صحرایی سالم انجام شد.

مواد و روش‌ها: در مطالعه تجربی حاضر، 28 سر موش نر نژاد ویستار به 4 گروه 7 تایی کنترل، تمرین استقامتی (Ex)، گزنه (UD) و تمرین استقامتی+گزنه (UD+Ex) تقسیم شدند. پس از یک هفته آشنایی با شرایط آزمایشگاه و دویدن بر تردمیل، تمرین استقامتی 5 روز در هفته و گاواژ روزانه عصاره هیدروالکلی UD (50 میلی‌گرم در کیلوگرم) به مدت شش هفته اجرا گردید. 48 ساعت پس از اتمام پروتکل پژوهش، موش‌ها قربانی شدند، سپس بافت هیپوکامپ خارج و در فرمالین 10% برای رنگ آمیزی هماتوکسیلین-ائوزین قرار داده شد. پس از رنگ آمیزی بافت، تخمین‌های هیستوموروفومتری تعداد مقاطع، طول، حجم و مساحت مویرگ‌های بافت هیپوکامپ موش‌ها بررسی و مقایسه شد.

یافته‌ها: نتایج نشان داد که تعداد مقاطع عروقی و حجم مویرگ‌ها تحت تاثیر معنی‌دار تمرین استقامتی و گزنه قرار نگرفت، اما مساحت مویرگ‌ها در گروه UD+Ex (0/21±1/24 میلی‌متر مربع) نسبت به گروه‌های Ex (0/076±0/535 میلی‌متر مربع) (0/013=p) و UD (0/08±0/5 میلی‌متر مربع) (0/010=p) افزایش معنی‌دار داشت، هر چند این افزایش تفاوتی با گروه کنترل (0/15±0/815 میلی‌متر مربع) نداشت. کاهش حجم مویرگی بافت هیپوکامپ گروه UD نسبت به سایر گروه‌ها مشاهده شد (0/001=p).

نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه نشان داد که ترکیب UD و ورزش، به حفظ ساختار مویرگی و عملکرد بافت هیپوکامپ موش‌های سالم کمک می‌کند.