سابقه و هدف: استفاده از گیاهان دارویی به منظور درمان درد و التهاب در طب سنتی ایران نوعی رسم و عادت می باشد. گیاه خوشاریزه یکی از مهمترین گیاهان دارویی است که تاکنون اثرات ضد سرطانی، ضد میکروبی و ضد قارچی آن به اثبات رسیده است. هدف از این مطالعه بررسی اثر ضد­دردی عصاره هیدروالکلی برگ گیاه خوشاریزه در موش صحرایی نر می باشد.

مواد و روش­ها: در این مطالعه تجربی از 42 سر موش صحرایی نر در 6 گروه شامل گروه­های: کنترل، گروه­های تیمار شده با عصاره (100،300 و 80 میلی گرم بر کیلو گرم درون صفاقی)، مورفین (1میلی گرم بر کیلو گرم درون صفاقی) و نیز نالوکسان (1میلی گرم بر کیلو گرم) بهمراه دوز 300 میلی­گرم بر کیلوگرم عصاره استفاده شد. به­منظور ارزیابی اثرات ضد­دردی عصاره از آزمون­های ریتینگ، تیل فلیک و فرمالین استفاده شد.

یافته­ ها: در تست ریتینگ دوزهای100 و300 mg/kg عصاره توانستند تعداد ریتینگ را از 3/61±43/22 واحد در گروه کنترل به ترتیب به 2/34±27/31(0/05p<) و 0/91±29/67(0/01p<) واحد کاهش دهند. در تست تیل فلیک نیز تزریق دوز 300 mg/kg عصاره توانست پاسخ تاخیری پرش دم را از 0/67±2/84 ثانیه در گروه کنترل به 1/88±5/25 ثانیه برساند(0/05p<). در تست فرمالین نیز دوز 300 mg/kg عصاره توانست در هر دو فاز حاد و مزمن، امتیاز درد را از0/22±2/18 در گروه کنترل به 0/13±0/74 کاهش دهد(0/01p<). 

نتیجه گیری: براساس نتایج این مطالعه، عصاره هیدروالکلی برگ گیاه خوشاریزه دارای اثرات ضد دردی مرکزی و محیطی می باشد