آریا قاسمی، اباذر اکبرزاده پاشا، سید رضا حسینی، احسان اسداللهی، علی بیژنی، حمید شافی،
دوره ۱۷، شماره ۶ - ( ۳-۱۳۹۴ )
سابقه و هدف: آنتی ژن اختصاصی پروستات (Prostate Specific Antigen=PSA) کاربردی ترین تست غربالگری سرطان پروستات بشمار می رود. با توجه به اهمیت بیماریابی در تشخیص سرطان، تعیین یک آستانه مشخص برای مقادیر غیر طبیعی PSA از جایگاه ویژه ای در این بیماری برخوردار است. از آنجا که این آستانه می تواند بر اثر عواملی از جمله دیابت و چاقی دستخوش تغییر گردد لذا این مطالعه به منظور تعیین رابطه بین سطح PSA با BMI و دیابت انجام گرفت.
مواد و روشها: این مطالعه مقطعی و بخشی از طرح بررسی وضعیت سلامت سالمندان شهر امیرکلا (AHAP=Amirkola Health and Ageing Project) می باشد که از سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۱ بر روی کلیه مردان سالمند ۶۰ سال و بالاتر شهر امیرکلا صورت گرفت. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه، معاینات و خونگیری وریدی جمع آوری گردید. اندازه گیری سطح PSA و تستوسترون با روش ELISA انجام پذیرفت. شاخص توده بدنی (BMI) برای تمامی بیماران محاسبه گردید و ابتلا به دیابت بر اساس داشتن سابقه قبلی بیماری و یا داشتن دو بار ۱۲۶ mg/dl FBS≥ مشخص گردید.
یافته ها: در این مطالعه ۷۹۲ سالمند با میانگین سنی ۷,۶۲ ±۶۹/۷۶ (دامنه سنی ۹۰-۶۰ سال) بودند که میانگین PSA بیماران ۱/۸۸±۲/۹۸ ، تستوسترون ۴/۱۰ ±۴/۷۷، قند ناشتا۴۰/۰۸ ±۱۱۲/۹۲ و BMI ۲۶/۰۴± ۴/۰۱ بود. ارتباط معنی داری PSA و BMI وجود داشت (p=۰/۰۰۱) بطوری که گروه با ۳۰ BMI≥، مقادیر PSA پایین تری نسبت به گروه با ۲۵ BMI< داشتند اما ارتباطی بین دیابت با سطح سرمی PSA وجود نداشت.
نتیجه گیری: با توجه به یافته های مطالعه حاضر، سطح PSA در غربالگری سرطان پروستات در افراد چاق باید با احتیاط تفسیر شود و لزوم بررسی های بیشتر در این زمینه احساس می شود.