سابقه و هدف: آلودگی هوا ﻃﻴﻒ ﻭﺳﻴﻌﻲ ﺍﺯ ﺍﺛﺮﺍﺕ ﺣﺎﺩ و ﻣﺰﻣﻦ ﺭﺍ در مادران باردار ایجاد می کند. این مطالعه به منظور تعیین تأثیر آموزش با استفاده از مدل اعتقاد بهداشتی بر ارتقاء رفتارهای پیشگیری از مواجهه با هوای آلوده در زنان باردار صورت پذیرفت.
مواد و روش­ ها: این مطالعه نیمه تجربی در دو بخش مقطعی و مداخله ای (نیمه تجربی) انجام گرفت. در مطالعه مقطعی 208 نمونه از زنان باردار به صورت تصادفی انتخاب و اطلاعات بر اساس پرسشنامه مدل اعتقاد بهداشتی (حساسیت، شدت، منافع، موانع، راهنمای عمل و خودکارامدی درک شده با احتساب نمرات هر بخش بر مبنای 100) جمع آوری گردید در مرحله مداخله تعداد 114 زن باردار (6 تا 24 هفته) به صورت نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب و به صورت تخصیص تصادفی در دو گروه مورد و شاهد قرار گرفتند. مداخله بر حسب مدل اعتقاد بهداشتی اجرا و نمونه ها به مدت 3 ماه پیگیری و سپس اطلاعات جمع آوری و تجزیه تحلیل گردید.
یافته ها: متغیرهای راهنمای عمل خارجی، حساسیت و موانع در مجموع 25 درصد از تغییرات رفتار را پیشگویی نمودند. در مطالعه مداخله ای میانگین نمره آگاهی مادران در گروه مداخله از 15/50±43/18 قبل از مداخله به 16/68 ±71/39 بعد از مداخله و میانگین نمره عملکرد از 11/29±73/14 به 8/54±84/75 افزایش معنی داری یافت (0/001>p).
نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که اجرای برنامه آموزشی مبتنی بر الگوی اعتقاد بهداشتی با تاکید بر سازه های پیشگویی کننده رفتار می تواند در کاهش مواجهه با آلودگی هوا در زنان باردار موثر باشد.