سابقه و هدف: سکته مغزی سومین عامل مرگ و میر و اولین عامل ناتوانی افراد بالای 65 سال میباشد. به دلیل فرآیند پاتولوژیک پیچیده، استفاده از تنها یک عامل در درمان ایسکمی ایده‌آل به نظر نمی‌رسد و بنابراین مطالعات برای یافتن ترکیبات و روش‌های موثر در حال گسترش می‌باشد. در سال‌های اخیر توجه روز افزونی نسبت به گیاهان دارویی به عنوان یک منبع بالقوه در درمان ایسکمی-خونرسانی مجدد شده است. هدف مطالعه حاضر ضمن معرفی ایسکمی مغزی و پاتوژنز بیماری مروری بر مطالعات انجام شده در رابطه با اثرات گیاهان دارویی بر ایسکمی مغزی و مکانیسم اثر آنها می‌باشد.

مواد و روش­ها: در این مطالعه مقالات معتبر علمی نمایه شده در بانک‌های اطلاعاتی ISI، SID، PubMed،PubMed Central، Scopus، Web of Science با استفاده از واژه های کلیدی فارسی ایسکمی و خونرسانی مجدد، گیاهان دارویی، خاصیت آنتی اکسیدانی و واژهای کلیدی انگلیسی Ischemia and reperfusion, Medicinal plants, Antioxidant properties مورد بررسی قرار گرفت.

یافته‌ها: مروری بر مطالعات انجام شده نشان می‌دهد گیاهان دارویی و ترکیبات آنها قادرند حجم ضایعه مغزی، ادم مغزی، آسیب نورونی و اختلالات حسی و حرکتی را از طریق مکانیسم‌های کاهش استرس اکسیداتیو و تیتراتیو، کاهش بیان واسطه‌های التهابی، ممانعت از قطعه قطعه شدن و آسیب اکسیداتیو DNA، کاهش فعالیت میکروگلیاها و آستروسیت‌ها، افزایش بیان ژن‌های میتوکندریایی، مهار بیان پروتئین‌های آپپتوتیک، کاهش ایکوزانوئیدها و افزایش بیان پروتئین‌های ضدآپوپتوز کاهش دهند.

نتیجه گیری: گیاهان دارویی و ترکیبات آنها قادرند از طریق چندین مسیر مختلف آسیب ایجاد شده توسط ایسکمی مغزی را کاهش دهند و بنابراین می‌توانند به عنوان منبع جدیدی برای تولید دارو بر علیه ایسکمی مغزی باشند